Фарзандимнинг оиласи тинчлигини таъминлаш учун ўзимга тегишли уй-жойимни келинимга ҳадя қилиб бергандим, бироқ уларнинг оилавий можаролари тинчигани йўқ, айтингчи бу ҳолатда ҳадя қилган мулкимни қайтариб олишим мумкинми?
Ҳ[СПиТ:
1.Шартномалар турлари / Ҳадя;
2.Шартнома тарафлари / Ҳадя қилувчи;
3.Шартнома тарафлари / Ҳадя олувчи]
адя шартномасига мувофиқ бир тараф (ҳадя қилувчи) бошқа тараф (ҳадя олувчи)га ашёни текинга мулк қилиб беради ёки бериш мажбуриятини олади ёхуд унга ўзига ёки учинчи шахсга нисбатан мулк ҳуқуқи (талаби)ни беради ё бериш мажбуриятини олади, ёхуд уни ўзи ёки учинчи шахс олдидаги мулкий мажбуриятдан озод қилади ёинки озод қилиш мажбуриятини олади.
ФКнинг 507-моддасига кўра,ҳадя олувчи ҳадя қилувчининг, унинг оила аъзолари ёки яқин қариндошларининг ҳаёти ёки соғлиғига қарши атайлаб жиноят содир қилган ҳолларда ҳадяни бекор қилишга суд тартибида йўл қўйилади.
Ҳадя олувчи ҳадя қилувчини қасддан ўлдирган тақдирда ҳадя қилувчининг ворислари судда ҳадяни бекор қилишни талаб этиш ҳуқуқига эга.
Агар ҳадя олувчининг ҳадя қилувчи учун катта номулкий қийматга эга бўлган ҳадя буюмга нисбатан муомаласи унинг бутунлай йўқ бўлиб кетиши хавфини солса, ҳадя қилувчи ҳадя бекор этилишини суд тартибида талаб қилишга ҳақли.
Манфаатдор шахснинг талабига биноан суд якка тадбиркор ёки юридик шахснинг банкротлик тўғрисидаги қонун ҳужжатлари қоидаларини бузиб, банкрот деб эълон қилинишидан олдинги бир йил ичида тадбиркорлик фаолияти билан боғлиқ маблағлар ҳисобидан қилган ҳадясини бекор қилиши мумкин.
Ҳадя шартномасида ҳадя олувчи ҳадя қилувчидан олдин вафот этган тақдирда ҳадя қилувчининг ҳадяни бекор қилиш ҳуқуқи шарт қилиб қўйилиши мумкин.
Ҳадя бекор қилинган тақдирда ҳадя олувчи ҳадя қилинган ашёни, агар у ҳадя бекор қилинган пайтда асл ҳолатда сақланиб қолган бўлса, қайтариши лозим.
Таъкидлаш жоизки, юқоридаги асослар тугал бўлиб, кўрсатилган асослар мавжуд бўлган тақдирда ҳадя шартномасини бекор қилиш ҳақида жавобгарнинг яшаш манзили бўйича фуқаролик ишлари бўйича туманлараро судига мурожаат қилишингиз мумкин бўлади.
Ўткир Разиков,
Фуқаролик ишлари бўйича Пешкў туманлараро судининг раиси
Максад Матякубов,
Фуқаролик ишлари бўйича Пешкў туманлараро судининг судьяси
