Бухоро шаҳрида пайдо бўлган Арк қалъаси бир неча асрлар давомида кўп маротаба қайта қурилган бўлса-да, ҳозирги кунгача сақланиб қолган. У сунъий тепаликда жойлашган бўлиб, баландлиги 20 метрга етади, қалъанинг майдони 4,2 гектарни ташкил қилади. Дастлаб, қалъа ёпиқ кўпбурчак шаклида қурилган бўлиб, унинг тик ёнлари бутунлай тош блоклари билан ўралган эди. Араблар Бухоро ерларига келишидан олдин Арк қалъаси Бухоро ҳукмдорларининг қароргоҳи бўлиб хизмат қилган. Қорахонийлар сулоласи ва Чингизхон босқини даврида қалъа бир неча бор вайрон қилинган, ва фақат ХVI асрга келиб Шайбонийлар сулоласи даврида Арк қалъаси ҳозирги кўринишига келди. Қадимдан Бухоро афсоналарга тўла. Афсоналардан бирига кўра, Бухоронинг биринчи аҳолиси, форс шаҳзодаси Сиёвуш қурган Арк қалъаси ўрнида қўним топган. Шаҳзода Афросиёб подшоҳининг қизини қўлин сўраш учун келганида, отаси йигитга бир шарт қўяди.Унга кўра йигит битта буқа терисидек ўлчамли ҳудудда истеҳком ўрнатиши, шундан сўнггина тўй бўлиши керак эди. Ақлли йигит қўйилган шартлардан келиб чиқиб, қароргоҳ тузилишини ўйлаб топади. У терини ингичка кесимларга кесиб, бир -бирига боғлаб қўяди ва шу доирада саройнинг кичикроқ нусхасини қуради. Шундай қилиб, бу жойда тўлиқ қалъанинг қурилиши бошланди.
Арк қалъасининг қурилиши ҳақидаги афсона
