Бухоро шаҳридаги Ситораи Моҳи Хосса халқ амалий безак санъати музейи экспонатлари орасида чинни буюмлар тўплами алоҳида ажралиб туради. Улар сони 189 та. Аксарияти сўнгги амирнинг мусодара қилинган мулки ҳисобланади. Улар чинни, фаянс ва эмалланган мис гулдонлардан, чойнак, пиёла, коса, лаган, шокоса ва бошқа турли шарқона буюмлардан иборат.
— Бу буюмлар Бухоро ҳукмдорлари сулоласига дахлдор, — дейди музей катта илмий ходими Наргиза Жумаева. — Улар 400 йиллик тарихга эга. Гулдонлар, гултуваклар, ҳайкал тагликлари, ҳошияси баланд ликоблар, чироқ тагликлари безакли буюмлар, чойнаклар, косалар, пиёлалар, ликобчалар, лаган ва шокосалар эса кундалик рўзғор идишлари сирасига киради. Уларнинг барчаси Хитой, Япония, Франция ва Россиядан келтирилган.
Япония императорлик устахоналарида махсус тайёрланган чинни буюмларга шоҳ асар, дея таъриф берса арзигуликдир. Булар катта безакли чинни, фаянс, эмалланган мис гулдонлари деворлари юзасига Япония тимсоли хризантема, сакура, бахт тимсоли — турналар, елпиғич тутган аёллар, афсонавий қушлар ва ҳайвонлар, самурайлар тасвирлари туширилган гулдон ва туваклардир. Мутахассисларнинг эътироф этишларича, айримлари кичик ваза шаклида, лекин жуда енгил ва нафис. Улар юқори навли каолин гилидан тайёрланган.
Тўпламдаги идишларнинг катта қисмига тасвирларни фақат бир уста наққош чизган ва аксарияти атиги бир нусхада буюртма асосида ясалган бўлиб, бу буюмнинг аҳамиятини ва қимматини оширган. Бундай гултуваклар ўша даврда 200 бош қўйнинг нархига тенг бўлган. Қизиғи, бир нусхада тайёрлангани учун айнан шундай кўриниш ва нақшларга эга чинни буюмларни Япония музейларида ҳам учратмайсиз. Шу боисдан улар нафақат Европа давлатлари, балки кунчиқар юрт сайёҳларида ҳам катта қизиқиш уйғотмоқда.
Ситораи Моҳи Хосса саройидаги музейга келсак, у 1927 йилда ташкил этилган. Музейни барпо қилишда ўз вақтида Бутун Бухоро Марказий Ижроия Қўмитаси котиби, Бухоро Халқ Шўролар Республикаси (1920-1924 йй.) Маориф нозири лавозимларида ишлаган Мусожон Саиджонов ҳамда халқимизнинг ардоқли фарзанди Абдурауф Фитрат бошчилигидаги бир гуруҳ маърифатпарварлар жонбозлик кўрсатишган.
