Конституция миллатимиз руҳига, ҳаёт тарзи ва урф-одатларига мос бўлган имон-эътиқод, инсоф, диёнат, меҳр-оқибат, ор-номус, ҳаё каби энг эзгу фазилатларни ўз ичига олган. Конституция миллий давлатчилигимизнинг рамзи сифатида инсоннинг қадр-қимматини улуғлаш, унинг ҳуқуқий қонуний манфаатлари дахлсизлигини таъминлашга хизмат қилади. Бош қомусимизда баён этилган тамойиллар ҳар бир инсон ўзини чинакам бахтиёр хис этиши, осуда ва фаровон ҳаёт кечиришига қаратилган.
Янги таҳрирдаги Конституциямизда Ўзбекистон Республикасида инсон ҳуқуқ ва эркинликлари халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган нормаларига биноан эътироф этилиши ва кафолатланиши қайд этилмоқда.
Жумладан, унга инсон ҳуқуқлари ҳимоясига оид қатор ҳуқуқларимиз киритилмоқдаки, “Инсон қадри учун” ғояси асосида халқ манфаати ва инсон қадр-қиммати, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари устуворлиги – ҳуқуқий давлатнинг олий мақсади ҳисоблананади. Конституциянинг янги таҳририда инсон ҳуқуқларига оид нормалар 3 баробардан ортиққа ошмоқда.
Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида Қонунда амалдаги таҳрирдаги Конституциянинг 9-бобида ижтимоий, иқтисодий ва маданий ҳуқуқлар билан биргаликда экологик ҳуқуқлар ҳам ўз аксини топмоқда.
Бу ҳар кимнинг соғлом муҳитга бўлган ҳуқуқлари, соғлом ва қулай атроф-муҳитга, унинг ҳолати ҳақидаги ҳаққоний ахборотга эга бўлиш ҳамда ўз соғлиғига ёки мулкига экологик ҳуқуқбузарлик туфайли етказилган зарарнинг ўрни қопланиши ҳуқуқига эгалиги, соғлом экологик муҳитни муҳофаза қилиш чораларини кўриш бўйича мажбуриятлари давлат томонидан кафолатланмоқда. Ҳар ким қулай атроф-муҳитга, унинг ҳолати тўғрисидаги ишончли ахборотга эга бўлиш ҳуқуқи, давлат фуқароларнинг экологик ҳуқуқларини таъминлаш ва атроф-муҳитга зарарли таъсир кўрсатилишига йўл қўймаслик мақсадида шаҳарсозлик фаолияти соҳасида жамоатчилик назоратини амалга оширишни, эндиликда шаҳарсозлик ҳужжатларининг лойиҳалари қонунда белгиланган тартибда жамоатчилик муҳокамасидан ўтказилиши лозимлигини, Оролбўйи минтақасининг экологик тизимини муҳофаза қилиш ҳамда тиклаш, минтақани ижтимоий ва иқтисодий жиҳатдан ривожлантириш, Орол денгизи экологик фалокати оқибатларини бошдан кечираётган Ўзбекистон аҳолиси учун бу масала нафақат бугун, балки узоқ муддатли истиқболда ҳам устувор аҳамият касб этишини кафолатлаб бермоқда. Бу киритилаётган ўзгартиришлар ман шу Қонун лойиҳасининг такомиллашиши ва авваломбор, инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг ҳамма нарсадан устун эканлигидан далолат беради.
Ўзбекистон Республикаси Судьялар Олий Кенгаши ҳузуридаги Судьялар олий мактаби тингловчиси Дамира Алмосова.
